Nhu cầu nhân sự trong ngành Du lịch được đánh giá tăng sau Covid-19. Theo thống kê của Cục Du lịch, tổng lượng khách nội địa trong nửa năm đạt 66,5 triệu lượt, khách quốc tế là 8,8 triệu, tổng doanh thu tăng 1,3 lần so với cùng kỳ năm ngoái.
Cả nước hiện có khoảng 50 trường cao đẳng và đại học đào tạo ngành Du lịch và lữ hành hoặc tương tự. Theo các trường, sinh viên tốt nghiệp nếu có ngoại ngữ tốt sẽ nhiều cơ hội việc làm, thu nhập có thể lên tới 40-60 triệu đồng mỗi tháng.
Anh Nguyễn Quang Khải (đeo kính) dẫn khách tham quan Hòa Bình, năm 2023. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Chương trình học
Ở các trường cao đẳng, chương trình học thường kéo dài 2-2,5 năm. Với hệ đại học, thời gian đào tạo chuẩn là 4 năm với 126-144 tín chỉ.
Để đáp ứng nhu cầu của thị trường, ngoài khối kiến thức cơ sở ngành, chương trình học của các trường đều chú trọng dạy và thực hành ngoại ngữ.
Ở Cao đẳng FPT Polytechnic, Thạc sĩ Lê Trung Thu, giảng viên bộ môn Khách sạn Du lịch - Nhà hàng, cho hay ngành Khách sạn Du lịch - Nhà hàng có hai khối kiến thức: kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn và sản phẩm. Sinh viên được dạy kỹ năng giao tiếp, ứng xử với khách du lịch hay xử lý tình huống phát sinh và nghiệp vụ lữ hành. Các em cũng học về địa lý, lịch sử... để thiết kế tour, tư vấn cho khách.
"Thay vì nhiều môn lý thuyết, chúng tôi chỉ tập trung vào những môn nghiệp vụ phục vụ công việc sau này. Vì thế, thời gian học là hai năm", ông Thu giải thích.
Trường còn trang bị phần mềm quản lý khách sạn, hệ thống buồng, bar, quầy lễ tân hay mô hình mô phỏng xe buýt để sinh viên thực hành. Trong năm thứ hai, người học sẽ có hai đợt kiến tập tại khách sạn. Song song đó, trường dạy cả tiếng Anh giao tiếp và chuyên ngành.
Ở Đại học Hà Nội, chương trình Quản trị Du lịch và Lữ hành giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh, được thiết kế tương thích với một số trường chuyên đào tạo về du lịch trên thế giới. Sinh viên và giảng viên có cơ hội sang trao đổi, học tập một kỳ hoặc một năm, được công nhận tín chỉ.
Ông Nguyễn Đức Hoa Cương, Phó trưởng Khoa Quản trị Kinh doanh và Du lịch, cho biết sinh viên được thực tập hưởng lương từ một kỳ đến một năm tại các khách sạn, khu nghỉ dưỡng, công ty lữ hành lớn trong nước và nước ngoài. Mỗi kỳ, các em còn có một tuần học dạng hội thảo với các lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ hoặc đi tham quan học tập, hoạt động ngoại khóa.
Học phí
Học phí được các trường thu theo kỳ hoặc năm. Chẳng hạn, Đại học Hà Nội thu 29 triệu đồng mỗi năm, còn Cao đẳng FPT Polytechnic tính theo kỳ, với 13,3 triệu đồng, tức gần 40 triệu đồng một năm (ba học kỳ).
Học phí ngành Du lịch ở một số trường (theo đề án tuyển sinh) như sau:
Tên trường Số tín chỉ Học phí/năm (đồng) Đại học Công nghệ TP HCM 137 36-38 triệu Đại học Kinh tế - Tài chính TP HCM 134 80-88 triệu Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội 131 30 triệu Đại học Kinh tế Quốc dân 129 16-22 triệu Đại học Thương mại 131 24-26 triệu Đại học Công thương TP HCM 121 29,5 triệu Đại học Công nghiệp Hà Nội 135 24,6 triệu Đại học Kinh tế TP HCM 130 30,7 triệu Đại học Mở Hà Nội 120 20,9 triệu Đại học Giao thông Vận tải ( Cơ sở Phía Bắc ) 140 15,68 triệu Đại học Văn hóa Hà Nội 125 12 triệu Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng 134 22,5 triệu Đại học Hà Nội 144 29,64 triệu Đại học Thăng Long 140 36 triệu Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia TP HCM 120 29 triệu Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội 133 15,17 triệu Đại học Cần Thơ 140 20 triệu Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông Việt - Hàn 125 14,1 triệu Đại học Văn Lang 120 40-60 triệu Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên 125 12 triệu Đại học Hoa Sen 141 77-91 triệu Đại học Tài chính Marketing 130 28 triệu Đại học Điện lực 129 14,9 triệu Đại học Công nghiệp TP HCM 139 32,85 triệu Đại học Thủ đô Hà Nội 130 15 triệu Học viện Phụ nữ Việt Nam 121 25,1 triệu Học viện Hàng không Việt Nam 120 28 triệu Đại học Quốc tế Hồng Bàng 120 42,5 triệu Đại học Ngoại ngữ - Tin học TP HCM 145 44,5 triệu Đại học Văn hóa TP HCM 130 15 triệu Đại học Đại Nam 120 40,5 triệu Đại học Đà Lạt 130 chưa có Đại học Nha Trang 140 10-12 triệu Đại học Sài Gòn 126 17,52 triệu Cao đẳng Du lịch Sài Gòn 14 triệuSau khi ra trường, sinh viên có thể làm việc trong các doanh nghiệp lữ hành, đại lý du lịch và phòng vé máy bay, khách sạn, khu nghỉ dưỡng, các hãng hàng không...
Người học còn làm được ở vị trí nhân sự, marketing, chăm sóc khách hàng hoặc chuyên viên nghiên cứu...
Hoàng My (thứ ba hàng đầu, từ trái sang) dẫn khách đến đảo Cát Bà, Hải Phòng. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Thu nhập
Anh Nguyễn Quang Khải, 27 tuổi, hướng dẫn viên ở Hà Nội, cho hay nhận thù lao khoảng 600.000-700.000 đồng một ngày với các tour nội địa. Nếu dẫn các tuyến trekking (leo núi), thù lao sẽ là một triệu đồng.
"Cộng cả thu nhập ngoài, mỗi tháng, người dẫn đoàn nội địa có thể kiếm 25-30 triệu đồng", anh Khải nói.
Huyền My, 25 tuổi, làm tại một công ty du lịch chuyên thị trường inbound (hướng dẫn khách nước ngoài ở Việt Nam) cũng nhận thu nhập tương tự. Tuy nhiên, cô còn được mỗi khách tip hai USD (50.000 đồng) một ngày. Những tháng cao điểm, My nhận tổng cộng 35-40 triệu đồng.
Thạc sĩ Lê Trung Thu nhìn nhận nghề hướng dẫn viên có thu nhập hấp dẫn. Đặc biệt, nếu làm các tour dẫn khách ra nước ngoài (outbound), họ có thể đạt mức cao hơn.
"Mức 40-60 triệu đồng mỗi tháng là bình thường, đặc biệt ở một số thị trường khó như Âu, Mỹ", ông Thu nói.
Ông Phạm Hà, Giám đốc điều hành LuxGroup, Tập đoàn chuyên về du thuyền hạng sang và lữ hành, cũng cho rằng mức thu nhập này là khả thi. Hướng dẫn viên thường có thêm tiền tip vì làm tốt hay hoa hồng từ khu mua sắm.
Tuy nhiên, để có thu nhập cao, hướng dẫn viên cần kiến thức, kinh nghiệm và ngoại ngữ. Nếu muốn dẫn đoàn khách quốc tế hoặc khách Việt ra nước ngoài, họ phải có chứng chỉ IELTS từ 5.5, TOEIC 650 hoặc tương đương trở lên.
"Biết hai ngoại ngữ, hướng dẫn viên không bao giờ sợ thiếu việc. Càng ngoại ngữ ít phổ biến như Tây Ban Nha, Italy, Đức... lương càng cao", ông Hà nói thêm.
Ngoài ra, nhân sự cần sự đam mê, kiên trì, thái độ tốt và không ngừng học hỏi.
"Họ cần biết cách làm việc với nhiều khách hàng, chấp nhận xa gia đình đi tour dài ngày, giờ giấc nghỉ ngơi không cố định", ông Cương nhìn nhận.
Bình Minh